اچ‌آی‌وی ویروسی است که می‌تواند از طریق مایعات بدن مانند مایع منی، خون، ترشحات واژن و شیر مادر از فرد مبتلا به ایدز به فرد سالم منتقل شود. اچ‌آی‌وی بیشتر در طول رابطه جنسی محافظت نشده، عمدتا مقعدی و واژینال منتقل می‌شود، اما به طور موثر از طریق سوزن‌های مشترک نیز منتقل می‌شود. HIV همچنین می تواند از طریق جفت در دوران بارداری یا در حین زایمان، به دلیل قرار گرفتن در معرض خون یا مایع واژن یا در دوران شیردهی از مادر به کودک منتقل شود.

 

عواملی که خطر انتقال HIV را افزایش می دهند

 

 برخی از روش های انتقال کارآمدتر از سایرین هستند. برای انتقال HIV، ویروس باید با غشاهای مخاطی متخلخل (مانند غشاهای موجود در رکتوم و واژن) در تماس باشد، از شکستگی ها و پارگی ها در بافت ها عبور کند (مثلاً در حین مقاربت) یا وارد غشاهای مخاطی متخلخل شود. جریان خون به طور مستقیم (مانند از طریق سوزن های مشترک).
علاوه بر این، باید مقادیر زیادی از ویروس وجود داشته باشد تا بتواند دفاع ایمنی خط مقدم بدن را نقض کند. به همین دلیل است که HIV نمی تواند از طریق بزاق، که محیط آن با ویروس خصمانه است، یا زمانی که ویروس به طور کامل سرکوب شده است (غیرقابل شناسایی) در یک فرد HIV مثبت تحت درمان ضد رتروویروسی منتقل شود.

 

HIV چیست؟

 

ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) نوعی ویروس است که ترجیحاً گلبول های سفید خون به نام سلول های T CD4 را هدف قرار می دهد. با از بین بردن بیشتر و بیشتر این سلول ها، دفاع ایمنی بدن ضعیف شده و در نهایت به خطر می افتد. اگر عفونت HIV درمان نشده پیشرفت کند، آسیب مداوم به سلول های دفاعی ایمنی وجود دارد. همانطور که این اتفاق می افتد، بدن به طور فزاینده ای کمتر قادر به مبارزه با عفونت ها می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، گفته می شود که یک فرد مبتلا به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) است.

 

چهار شرط وجود دارد که باید برای عفونت HIV رعایت شود:

 

باید مایعات بدن وجود داشته باشد که ویروس بتواند در آن رشد کند. HIV نمی تواند در هوای آزاد یا در قسمت هایی از بدن با محتوای اسید بالا مانند معده یا مثانه رشد کند.
باید مسیری برای انتقال ویروس وجود داشته باشد که از طریق آن ویروس وارد بدن شود. راه های اصلی انتقال شامل رابطه جنسی، سوزن های مشترک و عفونت های مادر به کودک است.
در نزدیکی محل ورود باید سلول های ایمنی وجود داشته باشد. این به ویروس اجازه می دهد تا پس از ورود به بدن، نفوذ کند.
باید مقادیر کافی از ویروس در مایعات بدن وجود داشته باشد. این مقادیر، که با بار ویروسی اندازه‌گیری می‌شوند، می‌توانند در مایعات بدن مانند خون و مایع منی زیاد و در اشک و بزاق کم وجود نداشته باشند.

 

رابطه جنسی مقعدی

 

رابطه جنسی مقعدی راه اصلی انتقال HIV در ایالات متحده است که با سرعت 18 برابر بیشتر از رابطه جنسی واژینال اتفاق می افتد. بافت مقعد نسبت به بافت های واژن شکننده تر و در برابر پارگی آسیب پذیرتر هستند.
ریز پارگی‌های کوچکی که معمولاً در طول مقاربت مقعدی ایجاد می‌شوند، به سادگی اجازه می‌دهند ویروس‌های بیشتری وارد بدن شوند.علاوه بر این، بسیاری از افرادی که رابطه جنسی مقعدی دارند، اغلب قبل از مقاربت دوش می گیرند و لایه مخاطی را که ممکن است مانع از انتقال HIV شود، از بین می برند.بین 16 تا 33 درصد از زوج‌های دگرجنس‌گرا، اغلب بدون کاندوم، رابطه مقعدی نیز دارند.
اگر شریک جنسی ختنه نشده باشد، خطر بیشتر می‌شود، زیرا میکروب‌های زیر پوست ختنه‌گاه می‌توانند ریزش ویروس را در مایعات منی افزایش دهند.

 

 

رابطه جنسی واژینال

 

رابطه جنسی واژینال دومین راه رایج انتقال HIV در ایالات متحده است. در بسیاری از نقاط جهان در حال توسعه، رابطه جنسی واژینال راه اصلی انتقال است و زنان به طور نامتناسبی در مقایسه با مردان تحت تأثیر قرار می گیرند.زنان به چند دلیل آسیب پذیرتر هستند:
سطح قرار گرفتن در داخل واژن بیشتر از آلت تناسلی است.
واژن و دهانه رحم در برابر عفونت های رایج مانند واژینوز باکتریایی و کاندیدیازیس (عفونت مخمری) آسیب پذیر هستند که هر دو بافت های ظریف را در معرض خطر قرار می دهند.
در طول رابطه جنسی محافظت نشده، انزال اغلب می تواند برای مدت طولانی در داخل واژن باقی بماند.
دوش واژن قبل از رابطه جنسی می تواند مخاط محافظ را از بین ببرد.
بر اساس یک بررسی در سال 2018 در گزارش‌های فعلی HIV/AIDS، احتمال ابتلای زنان به اچ‌آی‌وی از شریک مرد در حین مقاربت واژینال بیشتر است.
این بدان معنا نیست که شریک مرد بدون خطر است، به خصوص مردان ختنه نشده. محیط غنی از باکتری در زیر پوست ختنه‌گاه با افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون به نام سلول‌های لانگرهانس که در خود پوست قرار دارند، عفونت را تسهیل می‌کند. 
بیماری‌های مقاربتی (STDs) مانند کلامیدیا، سوزاک و سیفلیس می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را در مردان و زنان افزایش دهند، چه از طریق افزایش ریزش ویروس در افراد مبتلا به HIV یا به خطر انداختن بافت‌های تناسلی در افراد مبتلا.

 

رابطه جنسی دهانی

 

رابطه جنسی دهانی یک راه ناکارآمد برای انتقال HIV است، چه رابطه جنسی دهانی با آلت تناسلی ، رابطه جنسی دهانی - واژینال، یا رابطه جنسی دهانی - مقعدی . اجماع علمی فعلی این است که انتقال HIV در بین افرادی که به طور انحصاری در رابطه جنسی دهانی شرکت می کنند بعید است.

یک مطالعه در سال 2014 در مجله AIDS نشان می دهد که خطر ابتلا به عفونت از رابطه جنسی دهانی بین یک شریک پذیرنده HIV منفی و یک شریک مثبت HIV بین 0٪ تا 0.4٪ است.
این بدان معنا نیست که افراد می توانند رابطه جنسی دهانی داشته باشند. بریدگی ها، خراشیدگی ها و زخم ها در اندام تناسلی یا دهان می توانند به طور بالقوه خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند، مانند بیماری های مقاربتی یا قاعدگی (که هر دو باعث دفع HIV می شوند).

سایر بیماری های مقاربتی غیر از HIV نیز می توانند از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل شوند، از جمله کلامیدیا، سوزاک، تبخال، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و سیفلیس. ابتلا به STD به طور مستقل خطر ابتلا به HIV را افزایش می دهد.

 

مصرف تزریقی مواد مخدر

 

تزریق سوزن مشترک یک راه بسیار موثر برای انتقال HIV است که مستقیماً ویروس را از خون یک فرد به خون فرد دیگر تلقیح می کند.
امروزه مصرف تزریقی مواد مخدر سومین روش رایج انتقال در ایالات متحده است و راه اصلی انتقال در روسیه و آسیای مرکزی است، جایی که جریان مواد مخدر غیرقانونی تا حد زیادی بلامانع است.در ایالات متحده، بحران فزاینده مواد افیونی باعث افزایش عفونت های HIV شده است. یکی از شایع ترین شیوع HIV در سال 2015 رخ داد که 79 مورد عفونت در شهر آستین، ایندیانا (جمعیت 4295 نفر) گزارش شد که همه آنها به استفاده مشترک از سوزن در میان کاربران تفریحی اکسی مورفون نسبت داده شد.
حتی در میان مصرف‌کنندگان استروئید آنابولیک، تعداد افرادی که سوزن‌های مشترک مصرف می‌کنند افزایش یافته است، طبق مطالعه‌ای که در سال 2013 در مجله پزشکی بریتانیا انجام شد، تقریباً از هر 10 یک نفر به HIV مبتلا می‌شود.

 

بارداری

 

همانند انتقال خون، خطر ابتلا به HIV از مادر به کودک در سال‌های اولیه همه‌گیری جهانی بالا بود. امروزه، به دلیل غربالگری معمول HIV در افراد باردار و استفاده از داروهای ضد رتروویروسی برای جلوگیری از انتقال عمودی (از مادر به کودک)، این خطر حتی در مناطق سخت آسیب دیده آفریقا به طرز چشمگیری کاهش یافته است.
هنگامی که انتقال HIV اتفاق می افتد، معمولاً در هنگام زایمان با پارگی غشاها اتفاق می افتد، که نوزاد را در معرض خون آلوده به HIV و مایعات واژن قرار می دهد. قبل از این، HIV به طور کلی از جفت از مادر به کودک عبور نمی کند، مگر اینکه جدا شدن جفت، پارگی زودرس غشاها یا مشکلی مشابه وجود داشته باشد.حتی در این صورت، استفاده از داروهای ضد رتروویروسی در فرد باردار می تواند خطر انتقال عمودی را تا 95 درصد با سرکوب ویروس تا سطوح غیرقابل تشخیص کاهش دهد.
اچ‌آی‌وی همچنین می‌تواند از طریق شیر مادر منتقل شود، و در ایالات متحده، به افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی به طور معمول توصیه می‌شود که از شیردهی خودداری کنند، صرف نظر از اینکه تحت درمان HIV هستند یا دارای بار ویروسی غیرقابل تشخیص هستند. 
اگر HIV درمان نشود، خطر انتقال مادر به کودک در طول زایمان و زایمان بین 15 تا 30 درصد و در دوران شیردهی بین 15 تا 20 درصد است.

 

سایر علل احتمالی

 

علل کمتر شایع دیگری برای انتقال HIV وجود دارد که خطر ابتلا به HIV برای آنها بعید اما ممکن است. این موارد شامل قرار گرفتن در معرض شغلی، روش های دندانپزشکی، سوراخ کردن بدن و خالکوبی، و اسباب بازی های جنسی مشترک است.

 

مواجهات شغلی

 

انتقال HIV از صدمات ناشی از سوزن یا سایر تماس های شغلی می تواند کارکنان مراقبت های بهداشتی را در معرض خطر قرار دهد. با این اوصاف، خطر ابتلا به HIV در اثر آسیب سوزن کمتر از یک در 1000 است، در حالی که تماس با مایعات بدن آلوده به HIV روی پوست دست نخورده حتی کمتر است.
تا امروز تنها 58 مورد انتقال شغلی HIV تایید شده است. اعتقاد بر این است که برخی دیگر با یک دوره 28 روزه ضد رتروویروسی به نام پیشگیری از مواجهه پس از مواجهه با HIV (PEP) از آنها جلوگیری شده است.

 

روش های دندانپزشکی

 

در روزهای اولیه بحران ایدز، زمانی که زنی از پنسیلوانیا به نام کیمبرلی برگالیس ادعا کرد که از طریق یک عمل دندانپزشکی به اچ آی وی مبتلا شده است، تیتر اخبار شد. با توجه به اینکه Bergalis در گزارش قبلی عفونت های مقاربتی ناکام ماند، این ادعاها مشکوک تلقی شدند.
از آن زمان تاکنون، ادعاهای متعددی وجود داشته است اما هیچ مورد مستندی مبنی بر انتقال HIV در بین بیماران دندانپزشکی وجود ندارد. از هشت مورد گزارش شده در بین دندانپزشکان، هیچکدام به عنوان انتقال در طی یک عمل دندانپزشکی تایید نشده اند.

 

پیرسینگ و خالکوبی بدن

 

در حالی که از نظر تئوری امکان پذیر است، خطر ابتلا به HIV ناشی از سوراخ کردن بدن و خالکوبی به دلیل مجوز و مقررات سختگیرانه پزشکان در صنعت کم است. به نوبه خود، CDC اصرار دارد که خطر انتقال HIV کم تا ناچیز است.در میان پزشکان بدون مجوز که به روش‌های استریل‌سازی و بهداشتی صنعت پایبند نیستند، این خطر به طور بالقوه بالاتر است، اگرچه مشخص نیست چقدر است.

 

 

بیشتر بخوانید: کدام یک از این نشانه ها می تواند از علائم شایع ایدز باشد ؟

 

 

اسباب بازی های جنسی مشترک

 

اسباب بازی های جنسی به طور کلی به عنوان نوعی از رابطه جنسی ایمن در نظر گرفته می شود. با این که گفته می شود اسباب‌بازی‌های داخلی مشترک مانند دیلدو به دلیل قرار گرفتن در معرض خون و سایر مایعات بدن به طور بالقوه ناایمن در نظر گرفته می‌شوند.
تا به امروز، خطر ابتلا به HIV از اسباب‌بازی‌های مشترک نامشخص است، زیرا اسباب‌بازی‌ها به ندرت تنها شکلی از رابطه جنسی هستند که یک زوج درگیر آن می‌شوند.

تعدادی از عوامل وجود دارد که می تواند به طور قابل توجهی خطر انتقال HIV را بدون توجه به مسیر قرار گرفتن در معرض آن افزایش دهد:

-رابطه جنسی محافظت نشده: به زبان ساده، استفاده از کاندوم خطر انتقال HIV را تقریباً 95% کاهش می دهد. عدم استفاده از کاندوم این مزیت محافظتی را از بین می برد.

-بار ویروسی بالا: هر ده برابر افزایش بار ویروسی  مثلاً از 1000 تا 10000 تا 100000  خطر ابتلا به HIV را دو تا سه برابر افزایش می دهد. مصرف درمان ضد رتروویروسی این خطر را کاهش می دهد.

-چند شریک جنسی: داشتن چندین شریک جنسی فرصت شما را برای قرار گرفتن در معرض HIV افزایش می دهد. حتی اگر فکر می کنید که شریک زندگی ایمن است، سوء 

-مصرف مواد: فراتر از خطر ابتلا به اچ آی وی ناشی از سوزن های مشترک، داروهای غیرقانونی مانند کریستال مت آمفتامین و هروئین می توانند قضاوت را مختل کرده و ریسک پذیری را افزایش دهند. حتی داروهای غیر تزریقی و الکل نیز می تواند منجر به بازداری جنسی و ریسک پذیری شود

-بیماری های مقاربتی: بیماری های مقاربتی خطر ابتلا و انتقال HIV را افزایش می دهد. با بیماری های مقاربتی اولسراتیو مانند سیفلیس، خطر ابتلا به HIV ممکن است تا 140 برابر در جمعیت های پرخطر MSM افزایش یابد.

-عفونت‌های تناسلی: عفونت‌های تناسلی اکتسابی غیرجنسی خطرات انتقال مشابهی دارند. حتی موارد بدون عارضه مانند اورتریت با افزایش هشت برابری خطر HIV همراه است.

-دوش گرفتن: برخی از مطالعات نشان داده اند که دوش رکتوم در جمعیت MSM پرخطر بیش از دو برابر خطر ابتلا به HIV از 18٪ به 44٪ است. .33

کارگر جنسی : هر چه فرد با افراد بیشتری برخورد جنسی داشته باشد، احتمال انتقال جنسی بیشتر است.

-محل زندگی: زندگی در جمعیت شهری متراکم که در آن نرخ شیوع HIV بالاست، در مقایسه با محیط های روستایی در معرض خطر بیشتری قرار می گیرد. این امر به ویژه در محله های فقیرتر و قومیتی که دسترسی به خدمات درمانی و پیشگیرانه در آنها وجود ندارد، صادق است.